Blog NL

Bestaat het nog: mensen die zonder morren belastingen betalen?

Bestaat het nog: mensen die zonder morren belastingen betalen? 569 768 Lhoëst Jean
Français    English

Ik denk het wel. Maar het zullen er weinig zijn en er bestaan geen cijfers over. In ieder geval ik ben er zo eentje. Heb gans mijn leven zonder morren en sjoemelen correct (redelijk veel) belastingen betaald.

Waarschijnlijk denk je nu, wat een zot. Gelukkig kan het me niet schelen wat anderen denken over mij. Maar in ieder geval, liever een zot dan een dief.

Eén van de redenen waarom sommigen zich die vraag stellen is waarschijnlijk dat ze zo zorgeloos kunnen leven dat ze niet meer beseffen hoeveel geluk ze hebben hier te wonen… Hier, in een welvaartstaat waar het, ondanks het bedenkelijk niveau van onze huidige politici, nog goed leven is. Maar die welvaartsstaat heeft een prijs: belastingen… Vandaar dat ik het heel normaal vind dat iedereen belastingen naar vermogen betaalt… Gewoon een kwestie van goed leven… en van ethiek, rechtvaardigheid en beschaving!

 

Belastingen: wat en waarom?

Belastingen zijn bijdragen van de burgers ten behoeve van de staat. Ze zijn de primaire inkomsten van de staat. En dienen ter financiering van haar kerntaken: er voor zorgen dat we allen goed kunnen leven dus!

Op de buitenkant van de belastingdienst in Washington staat dit citaat van Oliver Wendell Holmes gebeiteld :

’ Belastingen zijn de prijs die we betalen voor een beschaafde samenleving’.

‘K weet niet of Trump en konsoorten daar nog zo gelukkig mee zijn, maar enfin….

 

Wat is de kerntaak van de overheid?

De kerntaak van een overheid is (of zou althans moeten zijn) maatschappelijke dienstbaarheid.

Zorgen voor voorzieningen (sociale zekerheid, onderwijs, enz.) en infrastructuur (wegen, ziekenhuizen, enz) opdat iedere ingezetene goed, zonder angst en vrij kan leven en zich ontplooien naar eigen goeddunken.

Zorgen voor de vrijwaring van de fundamentele vrijheden en mensenrechten van iedere ingezetene. Dat minderheden niet getiranniseerd kunnen worden door de meerderheid. Dat de druk van de publieke opinie geen hinderpaal is voor de vrijheid van het individu. Iedereen, zonder  onderscheid, moet zonder angst anders kunnen zijn.

‘Het doel van regeren is het welzijn van het volk,’ verklaarde Roosevelt, de enige die vier keer verkozen werd als Amerikaanse president!

Het welzijn van de bevolking is inderdaad nog belangrijker dan de welvaart. Vandaar dat de overheid de groei van het BNG (Bruto nationaal geluk) meer zou moeten koesteren dan de groei van het BNP! Het algemeen belang moet primeren op de economische belangen van de heersende minderheid. Iedereen moet menswaardig kunnen leven en genieten van vooruitgang, ook zij die niet kunnen of willen deelnemen aan de loze ratrace.

Zorgen voor een eerlijk, transparant en waterdicht belastingsysteem. Dikke portefeuilles en blanco belastingaangiftes moeten echt verleden tijd worden. Bijdragen naar vermogen, hulp naar behoeften. De obscene, excessieve ongelijkheden tussen de 1% en de 99% moeten naar een aanvaardbaarder niveau gebracht worden.

Verder moet een staat zich actief inzetten voor een mondiaal beleid en aanpak van grensoverschrijdende problemen zoals de klimaatcrisis, belastingharmonisatie, enz.. Zelfs vragende partij zijn om die bevoegdheden over te dragen aan democratisch gekozen en functionerende internationale beleidsniveaus.

 

Dienstbaarheid voor IEDEREEN.

Deze hierboven beschreven kerntaken moet de overheid vervullen voor ‘iedere ingezetene’ ongeacht afkomst, geslacht, taal, cultuur, portefeuille, geloof, stam, overtuiging, geaardheid, talent, enz.. Zowel voor hen die in paleizen wonen als voor hen die onder de hemel willen slapen.

Vandaar dat sommige denkers en politici (cf Nelson Mandela, de Zwitserse grondwet) menen dat je de graad van beschaving van een staat moet afmeten, niet aan de toestand van de allerrijkste, maar aan die van de minstbedeelden! Een gesubsidieerde brooddoos is meer nodig en verdient evenveel achting als een gesubsidieerde bedrijfswagen… Dit is beschaving.

 

Waarom heb ik geen probleem met belastingen?

Niet omdat ik heiliger ben dan de paus (bijlange niet), maar wel omdat het me rijker en gelukkiger maakt dan de ‘ikke (wij)-en-de-rest-kan-stikken’ adepten.

Voor mij is het gewoon logisch dat diegenen die goed boeren zorgen dat zij die minder goed kunnen of willen boeren -er bestaat veel meer dan alleen maar hard werken en shoppen – ook menswaardig kunnen leven. Een kwestie van gezond verstand en ‘Humanitas’. Iedereen vaart er wel bij als het verschil tussen goed boeren en minder goed boeren binnen aanvaardbare proporties blijft zoals intussen uit vele studies blijkt. Volle brooddozen smaken beter als er geen lege brooddozen zijn.

Vervolgens, omdat ik een gedreven strijder voor rechtvaardigheid en tegen buitensporige ongelijkheden ben. Ik strijd met de pen voor de minderbedeelden. Daarom zie ik het als mijn morele plicht om correct mijn fiscale bijdrage naar vermogen te betalen. In de hoop dat de overheid ze gebruikt om onrechtvaardigheden en ongelijkheden uit de wereld te helpen en om te zorgen voor de achterblijvers en zij die, om welke reden ook, uit de boot (dreigen te) vallen.

En omdat ik recht in mijn schoenen wil staan. Recht in je schoenen staan geeft je immers een ongelofelijk goed gevoel van geluk, onafhankelijkheid en vrijheid. Een gevoel dat niet te betalen is, en zeker niet met gestolen geld.

Trouwens, bijdragen naar vermogen om anderen te helpen ook een menswaardig bestaan te hebben is gewoon een kwestie van beschaving.

Delen is immers zoveel beschaafder… en plezanter dan stelen!

 

Maar wel een probleem met de besteding van die belastingen!

Een probleem waar ik met plezier in mijn volgend artikel verder op inga.

De huidige besteding van onze belastingen ettert inderdaad in mijn hart.

Omdat de huidige generatie politici de ontvangen inkomsten archislecht gebruikt en besteed. De economische belangen primeren. Ze doet aan sociale afbraak om de belastingen voor de beter bedeelden te kunnen verminderen, ze doet haast niets tegen de miljarden belastingfraude en -ontwijking, ze wil mijn solidariteit beperken tot stamgenoten, ze schept onnodige dure ministerkes bij de vleet,…  Belastingen verlagen  en onnodige uitgaven terwijl de files aan de voedselbanken langer worden is decadent en heel slecht beleid. Een beleid dat mijn bloed doet koken.

Afsluiten doe ik de met de woorden van Joël De Ceulaer :

“Als loyale burger voel ik mij de bediende die altijd de volle pot aan de fiscus betaalt, terwijl een deel van de bevolking er de kantjes afloopt door in het zwart te werken, de fiscus te dribbelen of vermogens te verstoppen op belastingparadijzen. Fiscaal gezien ben ik de klos.”

 

#taxes   #Good governance.

“ Nothing can be said to be certain, except death and taxes!”

“ Nothing can be said to be certain, except death and taxes!” 768 768 Lhoëst Jean

Onlangs citeerde iemand op de radio het bovenstaande citaat. Ik vroeg me onmiddellijk af: ‘klopta’ nog?

Het begon met Columbus…

In 1492 ontdekte Christoffel Columbus de ‘Nieuwe wereld’ (Amerika).

Dra na zijn ontdekking emigreerde miljoenen Europeanen naar deze Nieuwe wereld, op zoek naar een beter leven. Ze starten hun werk met het opkuisen van de autochtone bevolking -de Indianen werden geveld door ziektes en moord – en importeerden miljoenen gratis werkkrachten(slaven) uit Afrika.

Terloops, hoe zouden we zoiets nu noemen: genocide, ‘omvolking’ of toch maar kerstening omdat ‘wij’ het deden?

Eens alles opgekuist, besloten de ‘cowboys’ zich te verenigen in een nieuwe staat, de ‘Verenigde Staten van Amerika’. Ze bepaalden dat in de nieuwe staat iedereen zou moeten bijdragen (belastingen) naar vermogen. De ongerijmdheid van hun wereld van oorsprong wouden ze niet overnemen. In Europa gold immers al eeuwen ‘hoe rijker, hoe minder belastingen’. De superrijken moesten zelfs helemaal niets betalen. Deze perversiteit was trouwens de hoofdreden voor de Franse revolutie.

Benjamin Franklin, een 18e eeuwse Amerikaanse politicus, wetenschapper en moralist was één van de ‘Founding fathers’ van de Verenigde Staten. En hij deed in 1789 deze beruchte uitspraak:

“Nothing can be said to be certain, except death and taxes!” .

En toen (18e E) en daar (USA) klopte het citaat. Maar nu klopt het al lang niet meer.

 

Is de dood dan geen zekerheid meer?

Uiteraard nog wel, maar we zijn bijlange niet meer gelijk in de dood.

We weten al lang dat vrouwen gemiddeld een paar jaartjes ouder worden dan mannen. Een mogelijke uitleg hiervoor is dat ze steeds het laatste woord willen hebben….

Bovendien geldt ook hier: hoe rijker, hoe ouder.

Deze onrechtvaardigheid blijkt uit talrijke studies, de sterftecijfers zijn sociaaleconomisch bepaald: hoe rijker, hoe hoger de levensverwachting. In België is de gemiddelde levensverwachting hoger dan 80, in Nigeria amper 55! Maar ook binnen hetzelfde land is er een grote kloof tussen de onderste regionen van de maatschappij en de bovenlaag.

In zijn boek “The body, a guide for occupants’ schrijft Bill Bryson dat je omtrent levensverwachting één zaak met zekerheid kunt zeggen, namelijk dat het ‘erg helpt om rijk’ te zijn. En hoe groter de kloof tussen arm en rijk, hoe groter de kloof in levensverwachting. We zijn dus verre van gelijk voor de kist.

In het zelfverklaarde gidsland, de VS, is dit heel duidelijk. Daar daalt de levensverwachting zelf weer, behalve voor de happy few!!!!!!

Dit fenomeen is ook heel duidelijk in de covid-cijfers. Het virus doodt veel meer in de lagere sociale klassen dan in de hogere.

En Yuval Noah Harari voorspelt in zijn laatste werken dat tegen 2100 de rijkste één procent misschien niet alleen bijna al het geld in de wereld bezitten, maar ook bijna alle schoonheid, creativiteit en gezondheid. En een uitzicht op semi-onsterfelijkheid!

Ze zijn op zoek naar ‘eeuwige jeugd’ en willen allen zo oud worden als Methusalem, die volgens het boek Genesis 969 jaar werd. (Genesis 5: 25-27).

 

Zijn belastingen dan geen zekerheid meer?

Neen, helemaal niet.

Qua belastingen zijn we terug in de middeleeuwen beland. Hoe rijker, hoe minder belastingen. Et net als toen betalen sommigen zelfs haast geen belastingen meer! Zo betaalde Apple bijvoorbeeld maar 0,005 procent belastingen op de winsten uit zijn miljardenomzet buiten de VS! (cf rechtszaak EU, Ierland en Apple in 2020). Vele studies tonen aan dat jaarlijks duizenden miljarden aan de fiscus ontsnappen.

Deze onthutsende, wraakroepende en schandalige onrechtvaardigheid heb ik  meermaals beschreven in mijn artikelreeks over ongelijkheid (Zie X021; X022; X024; X025)

In deze context is een oud middeleeuws gezegde wel nog steeds verassend actueel: “De cleyne dieven hangtmen licht. Voor groote wert den hoet ghelicht.”   In huidig Nederlands: voor werklozen wacht de zweep, voor belastingfraudeurs en -ontwijkers de rode loper (cf. KB-lux affaire, en zovele meer…).

 

Klopta nog? Neen dus.

Het antwoord op mijn vraag is eenduidig NEEN.

Vandaag, in de wereld van nu, klopt het helemaal niet meer!

Het klopt wel als we het citaat herschrijven als “Niets is zeker in deze wereld, behalve de dood en belastingen voor 99% van de bevolking.”      

Wat een evolutie toch? Zijn zulke wantoestanden de beloofde beschaving en vooruitgang?

Waarom blijven de 99% deze perverse onrechtvaardigheden lijdzaam  dulden? Waarom klampten ze zich zo vast  aan een economisch model  dat gevaarlijk en achterhaald is?

Hoe lang blijven de 99% nog domme ganzen?

 

#taxes

Overspel: een heikel spel voor eikels…

Overspel: een heikel spel voor eikels… 658 475 Lhoëst Jean

Heb jij ook al ooit eens wakker geschoten uit je teugelloos rijk der dromen met je lul tegen je kin zwijmelend van een andere dan je vaste partner? Het zou me verbazen moest iemand, vrouw of man, hier negatief op antwoorden….

Ach, maak je geen zorgen. Dit is normaal. De Amerikaanse schrijfster Daphne Merkin beschreef het ooit zo: “geen enkel wetsvoorstel over seksuele rechten kan zich handhaven in het wetteloze, ontembare landschap van de erotische fantasie”.

 

Overspel.

De scheve kaats rijden, je broekje te buiten gaan, scheefpoepen.. , een tikkende bom onder menig huwelijk. En het zorgt al sinds het huwelijk bestaat voor problemen, echtscheidingen en veel schuldgevoelens. Eigenlijk zou dit niet moeten. Overspelige mensen zijn geen stouteriken of mislukkelingen …maar de gevangenen van hun opspelende biologische software. En van een onderdrukkende, conservatieve en puriteinse beschaving en cultuur.

De Romeinse schrijver Publilius Syrus (1e E v. Chr.) beschreef de tweespalt tussen natuur en cultuur also: “Het hart sluit onverbrekelijke huwelijken, het lichaam niet.”

Het gebeurt overal en velen doen het. En zelfs al hebben ze een goed seksleven, dan nog wil men soms eens van het huwelijksbootje op een plezierbootje springen zoals bleek uit recent onderzoek aan de universiteit van Florida.  Maar vermits het ‘stiekem’ gebeurt zijn er eigenlijk weinig betrouwbare cijfers bekend over vreemdgaan. Zo lopen de cijfers dat je te maken krijgt met overspel in een vaste relatie uiteen van 40 tot 80%!

Het is ook van alle tijden. Zo ontfermde Jezus zich over een overspelige vrouw. En in het (uitstekende) boek ‘De Bourgondiërs’ schrijft Bart Van Loo dat “Filips de Goede 25 minnaressen had bij  wie hij 26 onwettige kinderen verwekte. En toch werd hij nog de loef afgestoken door Jan ‘de Kindermaker’ van Kleef met zijn 6 officiële en 63 buitenechtelijke kinderen!”

Voor Filips was “huwelijkse trouw een afwijking en ontrouw de normaalste zaak ter wereld.” Zou de goegemeente hem vandaag ook nog de Goede noemen?

 

Het vermanende vingertje.

Overspel was en is dus schering en inslag. Normaal als je weet dat we evolutionair noch biologisch gezien monogaam worden geboren. We worden echter gedwongen tot monogamie door het puriteinse en religieuze beschavingsvingertje, die genot en overspel als ingebeelde zonden ziet.

Die culturele-biologische tweespalt  wordt ergens goed weergegeven in dit Japanse gezegde “de ontrouwe vrouw voelt wroeging; de trouwe vrouw heeft spijt.”

Zonder dat vingertje gaat het er losser aan toe. In een boek van Elisa Brune ‘Secret des femmes’ las ik dit: “Bij de Aboriginals van Western Arnhem Land (Australië) mogen vrouwen die niet (seksueel) bevredigd zijn door hun man, binnen een periode van 12 uur opnieuw geslachtsgemeenschap hebben met  meerdere andere partners.”

Stemt ergens toch tot nadenken over het begrip ‘beschaving’! Wordt het niet tijd om de kerk terug in het midden te zetten?

 

Gulden regel

Ik leerde de gulden regel kennen toen ik jaren geleden las over de grote Chinese wijsgeer Confucius (-551/-479 v Chr.). Die wijze man verklaarde: “Wat je niet wil dat jou overkomt, doe dat dan zeker de anderen niet aan.” Die regel inspireerde uiteraard ook het latere christelijke “Bemin uw naaste als jezelf”.

Confucius’ raad wordt de gulden regel van de praktische ethiek genoemd. Ik vind hem inderdaad een super prachtig moreel kompas, eenvoudig in gebruik in de omgang met anderen.

Stel dat je iemand iets wil ‘aandoen’. Stel je dan eerst de vraag, zou ik willen dat hij me zo behandeld? Is het antwoord nee, doe dat dan niet, zelf als hij je eerst onheus behandeld heeft. Toon liever wie de sterkste is ! Zo simpel.

Wil je uitgesloten worden? Neen? Sluit dan anderen ook niet uit.

Zou jij graag een vuist-  of een baggerslag op je bakkes krijgen? Neen. Awel doe het dan zelf ook nooit.

Behandel anderen zoals je door hen behandeld wilt worden, moeilijker is het niet.

 

De gulden regel van het overspel.

Het huwelijk is het toneel van vals spelen. Laat ons daarmee stoppen, en spelen volgens de gulden regel.

Vermits monogamie haast onmogelijk is, laat iedereen vrij en doen wat hij wil!

Wil je niet dat je partner vreemd gaat, doe het dan zeker zelf niet. Wil je zelf wel eens van wei veranderen, laat je partner dan in alle openheid ook ander gras proeven als zij/hij daar zin in heeft. Want haar/hem verplichten gaat uiteraard ook niet. Simpel toch: ban bezitterigheid en jaloezie , creëer ruimte om te ademen en afstand om te verlangen. Alleen zo bestaat er een goede kans dat je partner zich vrijelijk zal (over)geven. En zijn zulke momenten nu net niet de allerfijnste momenten in het leven?

Het zou ook nog vele andere voordelen hebben. Iemand proberen veranderen, lukt niet. Iemand dwingen trouw te blijven, lukt niet. Iemand proberen te ‘bezitten’ doodt alle erotiek. En voor je gemoedsrust, geluk en stresspeil is het veel beter dingen die je toch niet kunt veranderen gewoon te aanvaarden… en je aandacht te richten op de zovele dingen die wel veranderd kunnen worden. De Stoïcijnse filosofie past wonderwel met de gulden regel.

 

Goed voor de relatie?

Persoonlijk denk ik dat het zeker niet slechter zal zijn dan de huidige hypocriete situatie.

Een goede relatie doorstaat deze erotische overspielerei als er open over gecommuniceerd wordt (dus gedaan met het vals spel) en beiden partners dezelfde rechten hebben. Een goede relatie is een intimistische thuis waar je jezelf kan zijn zonder franjes of schijn, waar je bemint wordt, waar je voelt dat je partner je pleziertjes gunt, je vrij laat, enz…. Zulke relatie zal niet aangevreten worden door de banaliteit van eens in het verkeerde bed te stappen….Integendeel zelfs, het zou wel eens de relatie sterker kunnen maken….

En, misschien dat we zelfs minder zin in een andere wei hebben als het toegelaten is, als het niet meer stiekem moet. Als met andere woorden de aantrekkingskracht van het verbodene, het geheime voorbij is… Dan is het ook makkelijker om in te zien dat het gras aan de overkant alleen maar groener lijkt…. De  Amerikaanse psycholoog Roy Baumeister beschreef deze paradox ooit als volgt: ‘Het is misschien ironisch dat de vrije wil noodzakelijk is om mensen in staat te stellen zich aan regels te houden.’ 

 

Goed voor de erotiek?

 En last but not least, het creëert een nieuw spanningsveld. Doet ze(hij) het of niet? En op zulke spanningsvelden gedijt erotiek. Het prikkelt de opwinding. Het creëert immers afstand om terug naar elkaar te verlangen. Het stimuleert je om terug te vechten voor haar aandacht door haar aandacht te geven en begeerd te laten voelen…. Anders gezegd, het stimuleert je dag na dag op haar te jagen, de essentie van duurzame en gelukkige relaties. Een win/win relatie. Ik vergelijk het soms met de echte jacht op dierlijk wild. Wat denk je dat het plezantste zal zijn, speciaal voor de jacht uitgezette, gelaten fazanten te schieten of echte wilde pakken?

Om soms een te kunnen zijn, moeten we twee kunnen blijven, weliswaar een moeilijke klus.  Alfons Vansteenwegen schreef ooit eens een boek met de titel ‘Liefde is een werkwoord’. En gelijk heeft ie. Gelukkig is de beloning voor dit werk onbeschrijfelijk en met niks, helemaal niks anders te compenseren!!!

 

Ach, moesten we met ons allen in alles de gulden regel toepassen, zouden we met zijn allen gouden tijden kunnen beleven!

 

#love

Zijn er nog politieke leiders?

Zijn er nog politieke leiders? 1877 1743 Lhoëst Jean

Neen en nog eens neen.

Inderdaad, als ik naar de huidige politieke kleutertuin kijk, zie ik, met de beste wil van de wereld, geen leiders meer. Geen mensen met inhoud of visie. Geen staatsmannen die vechten voor het algemeen belang.

Ik denk dat ik niet alleen sta met deze bewering.

In de commentaren van vele kranten heb ik de laatste tijd dingen gelezen als:

  • “Mag politiek wat meer zijn dan nietsdoen? Zowel de federale als de Vlaamse politiek vegeteert in besluiteloosheid. Het ontbreekt aan leiderschap, kwaliteit en visie.”
  • “Zo’n grondige herziening vergt immers een vorm van politieke maturiteit en partij-overschrijdende verantwoordelijkheidszin die in België ver te zoeken zijn.”
  • “Echte staatslieden zijn in geen velden te bespeuren.”
  • “We missen leiders in ons land die rust brengen en consequent de grenzen van een respectvol debat afbakenen.”
  • “Bij een pandemie (Covid-19) is het meer dan een plicht om samen te werken. Voor territoriumgevechten past alleen plaatsvervangende schaamte.”
  • “Lafhartig wentelde hij zijn gebrek aan verantwoordelijkheidszin af op anderen…Een voorbeeld van non-leiderschap”
  • “De klimaatverandering vraagt ook om een beleid op lange termijn. Dat is niet het domein van politici, maar van visionaire staatsmannen, en die hebben we hier lokaal al jaren niet meer gekweekt.”

 

Doe de test!

Neem je favoriete politiekers en onderwerp hen in alle eerlijkheid aan de leiderschapstest. Je zal weinig, heel weinig politiekers tegenkomen die niet gebuisd zijn!

Vergelijk bijvoorbeeld Obama en Trump. Tel het aantal A vinkjes op en je ziet het verschil tussen een leider en een stamhoofd.

En toch is Trump, een narcist, haatzaaier en oproerkraaier, de op één na populairste politicus in de VS!!! Een op en top bedrieger, die het ‘volk’ achter zich weet te scharen om zonder gêne de belangen van de plutocratie te behartigen. Nu, populair zijn is niet zo moeilijk zoals Trump ten overvloede aantoont. Pas gewoon het eeuwenoude recept toe: toeteren dat wij de beste zijn, blaffen dat zij, de anderen, de zondebokken, de oorzaak van alle kwaad zijn en dit alles in een sfeer van misleidende of ronduit leugenachtige loze kreten bij de vleet…  En dit steeds opnieuw herhalen. Moeilijker is het niet…. Met zo’n populistisch gedrag stijg je vast en zeker in de populariteitspolls, maar val je door de mand als leider! Het is haast altijd zo: hoe populairder een politicus, hoe slechtere leider hij is (of zal zijn)!

Vandaag zijn er overal ter wereld inderdaad vele kretologen, stamhoofden, populisten, enz.. Misleiders bij de vleet dus, maar leiders in geen velden te bespeuren.

 

Kruideniers in nietigheid.

Deze afwezigheid van staatsmannen en leiders heeft de politiek in een kindertuin herschapen. De huidige politici plaatsen inderdaad haast geen richtingborden, maar des te meer verbods- of gebodsborden. Ze verdelen, kibbelen, schandpalen, geven voortdurend anderen de schuld, gunnen hun het licht niet in de ogen en staan des te liever zelf in de schijnwerpers. Ze gaan voor eigen- of partij belang, kijken niet verder dan hun eigen navel en de volgende verkiezingsdatum. Staan liever voor (tv) dan achter de schermen, en lijden aan profileringsdrang en aanstelleritis. Gezond verstand en overleg zijn ver te zoeken.

Allemaal dingen die niet voorkomen in het profiel van goede leiders. Vandaar dat ik de huidige politici gemeenzaam kosters noem of kruideniers in nietigheid , geregisseerd door een aantal stamhoofden!

 

Waarom geen politieke leiders meer?

Omdat de huidige particratie niet uitnodigend is voor mensen met leiderschapstalenten. Leiders doen immers net het tegenovergestelde van wat er gebeurt in de politieke vaudeville.

Leiders willen zich niet laten muilkorven door de particratie, een systeem dat hen dwingt het partijbelang boven het algemeen belang te plaatsen. Leiders zijn geen jaknikkers op commando.

Leiders denken aan de volgende generaties, niet aan de volgende verkiezingen.

Leiders willen vooruitgang, geen status-quo of blokkades.

Leiders willen met een open geest boven het maaiveld lopen, niet in vooringenomen ideolo­gische loopgraven.

Leiders houden zich bezig met de hoofdzaken, niet met zaken die niet ter zake doen.

Leiders willen in de frontlinie staan, niet staan roepen langs de zijlijn.

Leiders verkiezen anderen op te tillen, niet neer te sabelen.

Leiders willen verenigen, niet verdelen.

Leiders gaan voor goed bestuur, niet voor moedwillige onbestuurbaarheid uit eigen belang.

Leiders willen leidinggeven, niet misleiden.

Leiders willen gidsen, niet dresseren.

Welke leider zou nu aangetrokken worden naar een wereld waar hij goed scoort als hij niets bereikt, tenzij voor geldgewin uiteraard?

 

Willen we nog wel leiders?

Maar de hamvraag is misschien wel, willen we nog leiders of willen we liever opgezweept worden door populisten? Leiders schijnen in ieder geval nog weinig kans te maken in de huidige politieke wereld waar middelmatigheid, wij-zij denken, leugens, haat en racisme schijnen te zegevieren…. Politiek is vandaag eerder misleiding van de massa’s. Met loze kreten en zelfs valse informatie. Goebbels is helemaal terug. Deze nazi betoogde immers: : ‘Een leugen die maar één keer wordt verteld, blijft een leugen, maar een leugen die duizend keer wordt verteld, wordt de waarheid.’

Dit is inderdaad echt niet de cup of tea van leiders, maar van populisten die dromen van macht en een braaf volk!

#Leadership   #good governance   #political parties

Boeien door gezag of ketenen door macht?

Boeien door gezag of ketenen door macht? 441 543 Lhoëst Jean

Zou jij een goede leider zijn?

Op basis van mijn ervaring heb ik een checklist opgemaakt om te peilen of iemand – jij bijvoorbeeld – een goede leider is of zou kunnen worden.

De vragen, per thema, zijn opgesteld in de vorm van “is hij/zij (eerder) A-gericht of (eerder) B-gericht”. Hoe meer A’s iemand scoort, hoe groter de kans dat zij/hij een gerespecteerde leider kan worden… (vanaf nu beperkt ik me tot ‘hij’ in plaats van ‘zij/hij’ voor het gemak).

Het blijft uiteraard altijd een beoordeling, en geen exacte wetenschap.

 

Bezielende kracht.

Kan hij en­thou­si­as­meren of is het eerder dwingen en bevelen? Is hij eerder een gids of eerder een ‘baas’ of  ‘voogd? Boeit hij door zijn gezag of ketent hij door zijn macht? Vertrouwt hij mensen of wantrouwt hij ze eerder? Ziet hij eerder het goede in de mensen of eerder het minder goede? Geeft hij jou een gevoel van ruimte en vrijheid of eerder een ‘geketend’ gevoel van binnen de lijntjes te moeten kleuren? Aanvaardt hij mensen zoals ze zijn of is hij eerder wat paternalistisch?

Goede leiders bezitten de gave anderen zodanig te begeesteren dat deze zichzelf motiveren. Ze werken zonder dwang, zonder verboden, geboden en dictaten, enz… Ze gidsen mensen in plaats van ze te “bevelen’. Ze boeien zonder te ketenen!

Resultaatgerichtheid.

Is hij een oplosser of een opklopper? Maakt hij de dingen eerder makkelijker, of eerder moeilijker? Is hij eerder een compromismaker dan wel een scherpslijter? Toont hij begrip voor andere meningen of eerder afkeer? Is hij een bruggenbouwer of eerder een murenbouwer?

Resultaten halen, liefst op lange termijn, is uiteraard de opdracht van iedere leider. Want je kunt nog zo goed zijn als je denkt, zonder concrete resultaten is het steriel. En resultaten halen kan je echt niet alleen. Je hebt de anderen nodig, medewerkers maar ook tegenwerkers. Zij zijn altijd een inspirerende kracht. En oplossingen zijn pas echt goed als ze goed voor en gedragen zijn door iedereen.

Generositeit.

Is hij eerder onbaatzuchtig dan wel hebzuchtig, egoïstisch? Denkt hij eerder in termen van het belang van anderen, het algemeen belang of is het eerder iemand van ‘ik en mijn clan eerst’? Bezit hij de deugd van de dankbaarheid of vindt hij de inzet van anderen maar vanzelfsprekend? Hecht hij meer belang aan welzijn dan aan welvaart?

Men spreekt terecht van leidinggeven. Zichzelf geven voor anderen zonder voorbehoud is de sleutel tot vertrouwen en respect, zo broodnodig voor succesvol leiderschap.

De kunst om te gaan met diversiteit.

Houdt hij van diversiteit, of schuwt hij ze eerder? Zoek hij andersdenkenden op of verblijft hij liever in de galmkamer van gelijkgezinden? Houdt hij van vreemdgaan of is hij eerder mono(g)(m)aan? Opent hij deuren of sluit hij ze voor anderszijnden, andersdenkenden, anderslullenden, vreemdelingen, andere culturen, enz? Is hij een verzoener van tegenstellingen of een zoener van egelstellingen? Houdt hij van medewerking of eerder van obstructie? Verenigt hij, of verdeelt hij?

Velen beschouwen ‘verschillen’ als bedreigend, maar het tegendeel is waar. De synthese van verschillen is en blijft de grootste bron van vooruitgang en rijkdom in de wereld, zowel materieel als geestelijk. Hoe diverser een groep, hoe meer leven in de brouwerij en hoe groter de kans op succes. Daarom dat echte leiders steeds zullen proberen verschillen te overbruggen en mensen te verenigen. ‘Eendracht maakt macht’ is echt geen loze kreet maar een bewezen feit!

Leiders inspireren verschillende clans en ego’s om samen te werken in plaats van tegen elkaar te werken. Zelfs al zijn we verschillend ‘op papier’, alleen door samen te werken kunnen we het verschil maken.

 Ruimdenkendheid.

Houdt hij van verandering, van het nieuwe of heeft hij er eerder angst van? Denkt hij op lange termijn of kijkt hij niet verder dan zijn neus lang is? Is hij eerder een zalm (tegen de stroom in gaan) of een schaapje? Durft hij een rebel te zijn of is hij eerder een gedeisde volger? Is hij kosmopolitisch of eerder parochiaal? Staat hij open voor andere meningen en intellectuele uitdagingen of is hij eerder een voorstander van ‘het oude vertrouwde’? Denkt hij eerder inclusief (iedereen hoort erbij), of eerder exclusief (wij en de anderen)? Beschikt hij over een flinke dosis gezond verstand en overleg of is het eerder een blaffende bully?

Ruimdenkendheid is een belangrijke troef voor een goede kijk op de toekomst, nieuwe ideeën en vooruitgang, dingen die men toch verwacht van leiders.

 Communicatievaardig.

Verstaat hij de kunst van het begrijpend luisteren zonder vooroordelen of is hij eerder een vooringenomen hardhorige? Leidt hij met feiten en argumenten of misleidt hij  eerder met loze beweringen en kreten? Kan hij complexe dingen beknopt, duidelijk en eenvoudig uitleggen of overdondert hij liever met details? Ziet hij het bos door de bomen of enkel de bomen? Is hij een inspirerende, boeiende spreker of een eerder een droogstoppel? Is zijn kritiek opbouwend of eerder afbrekend? Maakt hij gebruik van metaforen en voorbeelden of beschrijft hij alles in detail? Gebruikt hij ‘powerpoints’ als illustratie van zijn betoog of eerder als autocue?

Leiderschap staat of valt met een goede communicatie.

Omgang en uitstraling.

Straalt hij eerder dynamisme en enthousiasme uit, of eerder berusting, gelatenheid? Is hij eerder vlot in de omgang of eerder stroef? Is het eerder een lachebek of eerder een zuurmuil? Kan hij relativeren of is hij eerder streng rechtlijnig? Maakt hij van een mug een mug of een olifant? Loopt hij rond met een mond vol kwinkslagen of staat hij eerder stil met een mond vol tanden? Is hij ad rem of eerder een rem? Probeert hij eerder te begrijpen dan te veroordelen? Bouwt hij liever op of breekt hij liever af? Is het eerder een verzoener dan een ruziestoker? Is hij een schouderklopper of eerder een vingerwijzer?

Een vlotte omgang is voor een leider wat soepelheid is voor een topturnster.

 Eerlijkheid en integriteit.

Houdt hij passioneel van de mensenrechten of beperkt hij zich eerder tot wat lippendienst? Bejegent hij iedereen, wie dat ook moge zijn, op dezelfde voet of hebben zijn vriendjes een voetje voor? Ieder gelijk of mijn vriendjes eerst? Spreek hij met een enkele of dubbele tong? Heeft hij last van schuldgevoelens of gaat hij eerder over lijken? Wil hij leiden zonder te misleiden of heiligt het doel alle middelen? Neemt hij zijn verantwoordelijkheid in goede en slechte dagen, of enkel in goede? Durft hij zijn fouten te erkennen of gaat hij eerder op zoek naar zondebokken? Durft hij toegeven dat hij iets niet weet of heeft hij op alles antwoorden?

Eerlijkheid en integriteit zijn cruciaal als een leider gezag en geloofwaardigheid wil kweken.

 Moed en volharding.

Is het een kordate beslisser of eerder een twijfelaar?  Durft hij onpopulaire beslissingen nemen of is hij eerder een zachte heelmeester  (met stinkende wonden als gevolg)? Wat zou hij doen bij belangenconflicten: gaan voor het algemeen belang of eerder voor andere belangen? Durft hij in de vuurlinie staan of zoekt hij snel beschutting? Neemt hij zijn verantwoordelijkheid of ontvlucht hij ze?

Moed en volharding zijn essentieel. Als het nodig is moet een leider zonder vrees als een rots in de branding blijven staan.

 Bescheidenheid.

Gedraagt hij zich als een gelijke of eerder als je meerdere? Houdt hij meer van prijzen dan van kleineren? Laat hij bij successen de schijnwerpers liever richten op de anderen dan op zichzelf? Staat hij liever op de achtergrond of op de voorgrond?

Zoals in een eerder artikel aangehaald, hij die verlicht staat in de schaduw!

Wie zou ik vertrouwen?

Weet niet of deze lijst volledig is, maar weet wel dat ik iemand met vele A’s eerder zal vertrouwen dat iemand met vele B’s. Veel A’s is wat leiders boven ‘bazen’, managers en stamhoofden doet steken.

Wie zou jij meer vertrouwen als leider: Obama of Trump?

 

« Loop niet achter de massa aan; laat de massa achter jou aanlopen.”

Margaret Thatcher. (1925 – 2013)

#Leadership

Wat is een goede leider?

Wat is een goede leider? 2048 853 Lhoëst Jean

Al dikwijls over leiderschap gesproken…

Maar wat is een leider? Iemand die leidt, dat wil zeggen een persoon die anderen de weg wijst, die mensen in een bepaalde richting kan sturen. Op weg naar succes en vooruitgang.

Wat zijn de nodige vaardigheden om een goede leider te worden? Het is zeker niet iets dat je uit een boekje kan leren. Een groot stuk van de vereiste eigenschappen – generositeit, ruimdenkendheid, enz. – moet je hebben… EQ, karakter en houding zijn inderdaad veel belangrijker dan IQ en kennis.

Volgens Christopher Boehm, een antropoloog, waren dit de eigenschappen die je in de prehistorie moest hebben om de leiding te mogen opnemen.  Aardig. Dapper. Charismatisch. Onpartijdig. Open. Betrouwbaar. Kalm. Sterk. Enthousiast. Bescheiden.

Zo oud, maar mijns inziens is dit lijstje nog steeds verrassend actueel…

R.Farson vatte het ooit zo samen: ‘Leadership is not a set of skills or techniques that make you an “expert” but rather the existence of knowledges, understanding and even wisdom that can lead you to have COMPASSION,HUMILITY and RESPECT.’

 

‘3H’s leadership’: ‘Honesty, Humility en Humour’

Mijn ervaring leert me dat goede leiders heel vaak uitblinken in nederigheid, eerlijkheid en humor.

Nederigheid. Ze wanen zich niet beter dan de anderen. Ze beschouwen de andere, wie het ook moge zijn als gelijke. Ze beseffen dat ze de waarheid niet in pacht hebben. Ze geilen niet op belangstelling. Ze blijven in de schaduw en zetten liever anderen in de schijnwerpers. ‘Ze zijn eerder het type van Socrates of Lincoln dan van Julius Caesar of Trump’, zoals ik ooit ergens las.

Vandaar dat de Harvard Business Review ooit titelde: ‘Humble people make the best leaders.’

En Lau-tse, de Chinese filosoof, millennia geleden al schreef: ‘Een leider is op zijn best als het volk nauwelijks weet dat hij bestaat.’

Edgar Morin, de Franse socioloog, vult aan met:

‘C’est toujours ce qui éclaire qui demeure dans l’ombre.’

Eerlijkheid en rechtvaardigheid. Goede leiders zijn eerlijk en betrouwbaar. Ze behandelen iedereen op gelijke basis. Geen privileges. Geen twee maten en gewichten. Geen leugens.

Ze erkennen hun fouten en ontvluchten hun verantwoordelijkheid niet. Ze zoeken geen zondebokken voor hun falen.

Vandaar dat Yuval Noah Harari, een historicus en futuroloog ‘meer vertrouwen stelt in mensen die hun eigen onwetendheid en falen erkennen dan in mensen die onfeilbaarheid claimen.’

Humor. Leiders hebben doorgaans een positieve instelling en een goed gevoel voor humor. Je bereikt nu immers veel meer met een kwinkslag dan met een vuistslag.

 

Sociale vaardigheden

Naast de 3 H’s moet een goede leider ook over andere, goed ontwikkelde sociale vaardigheden beschikken.

Eigenschappen zoals visionair zijn, kunnen begeesteren, gezond verstand hebben, synthesevermogen, relativeringsvermogen, communicatievaardigheden, ruimdenkendheid, een open geest, enz..

Synthesevermogen bijvoorbeeld om de duizenden stukjes informatie tot een duidelijk beeld in de toekomst te smeden, een visie. Om het bos door de bomen te zien en niet mee te huilen met de wolven in het bos. Belangrijk om de weg te kunnen aangeven.

En het belang van communicatievaardigheden moge duidelijk zijn. Je kunt nog zo’n goede visie hebben als je wil, als je die niet kunt overbrengen op anderen, als je hen niet kunt enthousiasmeren is het een steriele ‘wetenschap’.

Met goesting en een open geest kunnen luisteren naar anderen, naar vreemden, is een essentiële troef. Het is ‘de’ manier om veel op te steken en zo je eigen visie en beleid te verbeteren. Hoe meer je opsteekt, hoe rijker je wordt. En dus: hoe beter je als leider bent!

 

Ethiek (moreel kompas)

Om te leiden met gezag, zal de leider ook een moreel lichtbaken moeten zijn,  waarnaar de anderen zich kunnen richten.

Naast bescheidenheid en eerlijkheid, moeten leiders zichzelf kunnen geven, onbaatzuchtig en dienstbaar voor anderen. Door te geven zullen ze terugkrijgen! Niet voor niets spreekt men van leidingGEVEN!

Tolerantie, mildheid, gedrevenheid, medeleven, respect moeten ook tot zijn arsenaal behoren.

Zonder moed en volharding zal het schip ook niet ver varen. Als hij in woelig water zit, als het even niet gaat, kan een leider zich namelijk niet terugtrekken in zijn eigen grote gelijk van ‘ik kan het beter’.

 

 

Straffe toebak, hé .

Leidinggeven is geen makkelijke taak. En af en toe zal de leider lijden!

Deze lijst van vaardigheden verklaart waarom er veel bazen, managers, stamhoofden, crowd pleasers, populisten, brulapen, enz., zijn maar slechts heel weinig echte leiders.

Goed leiderschap heeft immers niks te maken met een goed ontwikkelde musculatuur, een mooi figuur, behaalde diploma’s, een groot bakkes, een dikke portefeuille, enz.. Gelukkig maar, de natuur zit goed in elkaar!

 

#Leadership

Denk als een rebel.

Denk als een rebel. 2048 1294 Lhoëst Jean

Onlangs las ik een heel goed boek, ‘Rebel ideas’, van Matthew Syed. De kern van zijn heel sterk onderbouwd betoog:

diversiteit is de sleutel tot succes, tot vooruitgang.

Onlangs zagen we hier nog een mooi voorbeeld van. Het anti-coronavaccin dat we nu ingespoten krijgen is een ontwikkeling van Turkse immigranten in Duitsland!!!!

 

Een kleine bloemlezing uit zijn boek.

‘Groepen die verschillende gezichtspunten in zich verenigen hebben een groot en vaak beslissend voordeel.’

‘Een door McKinsey uitgevoerde analyse van bedrijven in Duitsland en Groot-Brittannië heeft uitgewezen dat het rendement op het eigen vermogen 66 procent hoger was bij firma’s waarvan de diversiteit van de uitvoerende teams qua geslacht en etniciteit tot het hoogste kwartiel behoorden dan voor firma’s die in dat opzicht binnen het laagste kwartiel vielen. Voor de Verenigde Staten was dit 100 procent hoger.’

‘Het is een cultuur waarin mensen niet bang zijn om te zeggen wat ze denken; ze moeten dat juist doen. Zoals Dalio het verwoordt in een interview met de psycholoog Adam Grant: ‘De grootste tragedie van de mensheid is ons onvermogen om weloverwogen meningsverschillen aan te gaan om dichter bij de waarheid te komen.’’

‘In december 2017 werden de resultaten gepubliceerd van een onderzoek naar bedrijven in de Fortune 500-lijst: 43 procent bleek te zijn opgericht of mede opgericht door immigranten of kinderen van immigranten. In de top 35 van die lijst was dat percentage zelfs nog hoger: 57 procent. Deze bedrijven, variërend van de techindustrie tot de detailhandel en van financiën tot het verzekeringswezen, waren samen goed voor een jaaromzet van 5,3 biljoen dollar en boden wereldwijd werk aan 12,1 miljoen mensen.’

‘De mate van groei in de toekomst zal worden bepaald door degenen die de categorieën waarin we de wereld hebben onderverdeeld weten te ontstijgen, door degenen die over de mentale flexibiliteit beschikken om bruggen tussen domeinen te slaan, door degenen die zich bewust zijn van de muren die we hebben opgetrokken tussen de verschillende disciplines en gedachtepakhuizen en die deze muren niet beschouwen als onwrikbaar, maar als verplaatsbaar, breekbaar zelfs.’

‘Culturen die nieuwe ideeën aanmoedigen, die andersdenkenden koesteren en die krachtige netwerken hebben waarbinnen ruimte is voor rebelse ideeën, kunnen sneller innoveren dan culturen die zich laten beperken en afremmen door intellectuele conformiteit.’

‘Hoe meer mensen zich in hun gedachtepakhuizen terugtrokken, hoe meer ze geneigd waren nieuwe ideeën niet als mogelijkheden te beschouwen maar als bedreigingen.’

‘In de geschiedenis zien we dit patroon telkens terugkeren. Tijden waarin de barrières tussen mensen worden geslecht, waarin wezenlijke interactie mogelijk wordt, zijn tijden die bruisen van innovatie.’

‘Diversiteit is niet slechts het element dat de collectieve intelligentie van menselijke groepen stimuleert, maar ook het onzichtbare element dat de unieke evolutionaire ontwikkeling van de mensensoort heeft gestimuleerd. Het is, in de woorden van Henrich, het geheim van ons succes.’

‘Diversiteit is het element dat ons kan helpen onze meest nijpende problemen op te lossen, van klimaatverandering tot armoede, het kan ons helpen los te breken uit echokamers die onze wereld vertekenen.’

‘Eigenlijk is diversiteit de verborgen motor van de mensheid.’

Veel stof tot nadenken…..

 

De werking van diversiteit in beeld.

 

Het bovenstaande schema, geïnspireerd door plaatjes uit het boek, toont de kracht van diversiteit in één oogopslag.

Zoals Matthew het zegt, in heterogene groepen zitten mensen “met andere visies en perspectieven, wat tot kruisbestuiving leidt, tot ruimte voor andere ideeën, tot een verbreding van inzicht. Dat zijn de kenmerken van collectieve intelligentie: zo kan een geheel meer worden dan de som der delen.”

Het boek staat boordevol onderzoeksresultaten en voorbeelden die deze stelling kracht bijzetten.

 

Wat geldt voor teams geld ook voor ieder individu….

Als je je beperkt tot gelijkgezinden en tot één informatiebron, zal je je blik en intelligentie niet echt verruimen. De kans om te vervallen in het veroordelen zonder te oordelen, zo typisch voor echokamers, is dan veel groter.

Als je daarentegen andersdenkenden – politiek, etnisch, cultureel, religieus, enz – koestert, zal je een veel ruimer en correcter beeld van de realiteit krijgen en dus intelligenter worden.

Voor mij is het overstijgen van verschillen de bron van rijkdom, letterlijk en figuurlijk. Daarom dat ik heel bewust contact zoek met anderen van Walen over vrouwen en moslims tot overtuigde nationalisten. Hoe groter het verschil, hoe plezanter: uitdagender en verrijkender.

Vandaar ook dat ik dagelijks drie kranten lees (De Standaard, De Morgen en Le Soir) en naar twee TV journaals kijkt, het Journaal op VRT en le JT op RTBF.

Goed voor mijn talenkennis: verrijkend. Soms een andere blik op dezelfde onderwerpen: nuancering. Soms andere onderwerpen: verruimend.

En het leert je dat we allen meestal wakker liggen van dezelfde dingen; gezondheid, sociaal economische toestand, relaties,  geluk…. Ondanks het polariserend gepalaver van onze kleuter-politici uit particratisch eigenbelang.

 

De maatschappij: collectief dommer?

Spijtig genoeg gaat de maatschappelijke evolutie vandaag de dag meer en meer richting collectieve verdomming….

Overal rukt het nationalisme op. Zich opsluiten in zijn eigen stam, zijn eigen echokamer….. staat uiteraard haaks op diversiteit! Alhoewel dit in de geschiedenis keer op keer een doodlopend (vaak zelf letterlijk!) straatje blijkt te zijn, net omwille van die collectieve verdomming.

Mensen met afwijkende meningen worden genadeloos afgemaakt. Neem nu bijvoorbeeld het lot van JL Bouchez, een beetje een rebel in de Belgische politiek. Nochtans vond ik zijn voorstel in de zomer 2020 om het publiek maken van het akkoord tussen NVA en PS heel goed.  Zo konden we eindelijk eens zien wat partijen onderling bedisselen en zien dat dit heel dikwijls fors afwijkt van wat de burger eigenlijk verwacht… Wie ligt er, behalve sommige politici zelf, bijvoorbeeld wakker van nog meer postjes?

Bye the way, niet alleen hebben we in ons mini-landje veel, veel te veel ministers, maar ieder ministerke heeft dan nog eens, anders dan in Nederland bijvoorbeeld, zijn eigen hofhouding (kabinet). Ze wantrouwen immers hun eigen ministeries, uit angst dat die afwijkende meningen zouden hebben…. Een bubbel van gelijkgezinden vinden ze leuker en makkelijker met alle gevolgen van dien….

Eigenlijk zou Matthew ‘s boek verplichte literatuur moeten zijn voor iedere politicus….

Want ik geloof niet dat de meeste politici dom zijn. Maar door zichzelf op te sluiten in hun beperkte partijbubbel worden ze dommer, meer en meer wereldvreemd en beginnen ze meer en meer te wauwelen…

Het circus van de afgelopen regeringsvormingen was daar nogmaals een perfecte illustratie van.

 

#Diversity      #Beyourself       #Cooperation           #Nationalism            #Good/bad practices     #political parties   #Good governance

Burgers aan de macht, kan het?

Burgers aan de macht, kan het? 666 964 Lhoëst Jean

In deze column schets ik ruwweg, bij wijze van voorbeeld, hoe een democratie met uitgelote burgers er in de praktijk zou kunnen uitzien. Een systeem met een parlement, staatsraad, regering, referendums en een vierjaarlijkse evaluatie van het beleid en uitloting.

Het parlement.

Het parlement telt 225 leden, allen uitgeloot voor vier jaar.

De burgers worden uitgeloot op basis van de bestaande diversiteit op vlak van bijvoorbeeld leeftijd, geslacht, etniciteit en opleiding. Iedereen die minimaal 18 jaar is, een belastingbrief indient en geen strafblad heeft, is uitlootbaar. De loting gebeurd uiteraard ook zodanig dat alle 225 leden evenwichtig verdeeld zijn over de arrondissementen van ons landje in functie van hun bevolkingsaantal.

Het parlement is verantwoordelijk voor de controle op het regeringsbeleid en voor het wetgevend werk. Zij kiezen uit hun leden een regering van maximum twintig excellenties.

Wetten wordt gestemd met een eenvoudige meerderheid, tenzij het gaat om belangrijke of verreikende kwesties (te bepalen door staatsraad en/of grondwet) waar een tweederde meerderheid nodig is. Bereikt men geen voldoende meerderheid binnen een redelijke termijn, wordt de wet ter goedkeuring aan de staatsraad voorgelegd.

Parlementslid zijn is een goed betaalde fulltime job. Men kan maar één keer in zijn leven uitgeloot worden.

 

Staatsraad.

Een staatsraad van zo’n 200 mensen, uitgeloot voor zes jaar.

Uiteraard worden ook hier de burgers uitgeloot op een slimme manier zodat ze de diversiteit van ons landje weerspiegelen , mooi verdeeld over alle arrondissementen en over de belastingschalen (in absolute termen).  Je zou kunnen opwerpen dat door in absolute termen te werken, de hoogste belastingschaal procentueel oververtegenwoordigd zal zijn. Dat klopt, maar ergens is het logisch dat zij die het meeste bijdragen ook recht hebben op een overeenkomstige vertegenwoordiging. Iedereen die minimaal 18 jaar is, belastingen betaalt en geen strafblad heeft is uitlootbaar.

De staatsraad is verantwoordelijk voor:

  • het opstellen van de doelstellingen (regeerprogramma) voor het volgend parlement en regering. In samenspraak met een vijftal universiteiten (ieder vier jaar een ander groepje van vijf) bevraagt de staatsraad de bevolking om hun maatschappelijke verwachtingen te kennen. Op basis van die verzuchtingen bepalen ze de vijf topprioriteiten voor de volgende vier jaar in een lange termijn perspectief.
  • goedkeuring van wetten waarvoor binnen een redelijke termijn geen vereiste meerderheid wordt gevonden in het parlement.
  • evaluatie van de regering.

De staatsraad komt een aantal keren per maand samen. Ook zij worden competitief vergoed per keer dat ze aanwezig zijn in de raad. Ze kunnen zich laten bijstaan door experts.

 

De regering.

Een regering van maximaal twintig bestuurders. Als ‘uitvoerende macht’ is deze verantwoordelijk voor het dagelijkse bestuur van het land. Een competitief betaalde fulltime job van vier jaar.

Hun opdracht, de doelstellingen voor de volgende vier jaar, krijgen ze van de staatsraad.

Aan het einde van een vierjarige termijn wordt de regering en het parlement formeel beoordeeld door de staatsraad, hierin bijgestaan door een groep van onafhankelijke en diverse experts. Uiteraard zal de evaluatie rekening houden met de (onverwachte) omstandigheden tijdens hun regeerperiode.

Via een referendum wordt deze evaluatie ter goedkeuring aan de bevolking voorgelegd. Ingeval van een goedgekeurd ‘goed’-rapport hebben de regerings- en parlementsleden recht op een levenslang staatspensioen voor bewezen diensten, waarvan het bedrag afhangt van de behaalde score.

Regering en parlement werken nauw samen met de bestaande ministeries en kunnen uiteraard een beroep doen op extern onafhankelijk advies.

 

Is het welzijn van de bevolking er op vooruit gegaan?

De evaluatie van de instellingen moet in een breed kader worden gezien en verder gaan dan alleen maar te kijken hoe ze beiden hun opgedragen doelstellingen bereikt hebben.

Volgende vragen zullen bijvoorbeeld ook moeten beantwoord worden:

  • Hoe is de ‘stand van het land’ geëvolueerd in de voorbije vier jaar? Deze stand moet worden gemeten aan de hand van een hele reeks indicatoren, en niet alleen van de groei van het BBP zoals vandaag. Omdat het ‘BBP alles meet, behalve wat van waarde is’ zoals Robert Kennedy het ooit kernachtig verwoordde. Dus ook indicatoren die de levenskwaliteit meten moeten in aanmerking genomen worden: milieu, onderwijs, gezondheid, huisvesting, enz. Zie bijvoorbeeld de ‘OESO Better Life Index’.
  • In welke mate heeft iedereen van welvaartsgroei en vooruitgang kunnen genieten? Hoe goed is er gezorgd voor de verbetering van het lot van alle inwoners van het land? Evolutie armoedestatistieken, evolutie kloof tussen arm en rijk, enz.?
  • Hoe goed werden de fiscale scheeftrekkingen zoals ‘hoe rijker, hoe minder belastingen’, belastingfraude-en ontwijking recht getrokken?
  • Hoe is het gesteld met de vrijwaring en verbetering van ons zelfbeschikkingsrecht, onze vrijheden en basisrechten? Hoe goed scoort ons land in de mensenrechten en democratie indexen?
  • Hoe fel hebben ze zich internationaal ingezet voor een verbetering van het lot van alle mensen op aarde en voor de oplossing van wereldwijde problemen?

 

Referenda.

Deze kunnen georganiseerd worden op verzoek van het parlement, de staatsraad of op verzoek van 0.1 procent van de bevolking.

Verder moeten ze georganiseerd worden ter goedkeuring van de evaluatie van de regering en voor wetten waarvoor na twee pogingen geen tweederde meerderheid gevonden kan worden in de staatsraad.

Bij ieder referendum krijgt iedere burger tijdig dezelfde informatiebrief, in de taal van zijn keuze (NL, FR, DU, EN) die duidelijk uitlegt wat de inzet van het referendum is. Wat de voor- en de nadelen zijn en de reikwijdte van een pro of contra voor iedere actor in de maatschappij. Wat de budgettaire impact is van een ja of neen.

Tevens worden er in iedere gemeente een aantal info-sessies georganiseerd zodat elke burger de kans krijgt om met ‘kennis van zaken’ deel te nemen aan het referendum. Deelnemen is uiteraard niet verplicht.

 

Wie niet waagt, niet wint.

Ik ben er van overtuigd dat het hierboven ruw geschetst systeem beter zou zijn dan de huidige ouderwetse partijpolitieke centocratie. Dit is echt geen boude of overdreven uitspraak. Want als je ziet tot waar het huidige systeem ons gebracht heeft, is het haast onmogelijk het slechter te doen.

Dat het algemeen belang beter gediend zou zijn, dat het efficiënter en goedkoper zal zijn, ligt ook voor de hand.

Uitloting is minder elitair en veel beter voor de focus op de belangrijke dingen. Onze vertegenwoordigers (een vaste job voor vier jaar) zullen zich volop kunnen concentreren op het bestuur, en niet meer verlamd worden door spelletjes en een permanente verkiezingskoorts.

Beter voor het algemeen belang omdat het marktfundamentalisme minder invloed zal hebben. De wetgevers worden immers om de vier jaar vervangen en formeel door het volk geëvalueerd. Geld of het ‘ons kent ons’-euvel zal dus minder belang hebben.

Willen we een betere wereld voor iedereen, dan zullen we in ieder geval af moeten stappen van het huidige partijpolitieke democratische systeem.

Kunnen we zoiets vreedzaam bereiken? Ik hoop het, maar weet het niet. Het zal in ieder geval heel moeilijk zijn. Geen enkele partij zal zoiets willen wegens ‘de postjes, meneer’. En bovendien zullen de echte machtshebbers, de ‘economische belangen’, zich ook met hand en tand verzetten!

 

Eindigen doe ik met een parafrasering van Abraham Lincoln (1862):

‘we moeten onszelf ontketenen van de politiek, en dan kunnen we streven naar een betere en rechtvaardiger wereld.’

 

#Citizen participation   #Democracy   #Good governance        #political parties    #Parliament      #Good/Bad practices      #Challenges.  #free markets

Van een centocratie naar een echte democratie.

Van een centocratie naar een echte democratie. 1317 720 Lhoëst Jean

De aarde verschroeit, de armoede stijgt, de ongelijkheid neemt toe, onze vrijheden zijn in gevaar, onverschilligheid en verdeeldheid vieren hoogtij, enz.

En politici… die zeveren en ruziën over zaken die niet ter zake doen!

Waarom zouden we blijven betalen voor politiekers die zich onledig houden met hun eigen grote  gelijk en overleven? Die meer aandacht hebben voor de economische  belangen en de rijkdom van enkelen dan voor de echte maatschappelijke verzuchtingen en het WELZIJN van iedereen.

Het moge duidelijk zijn dat de huidige partijpolitieke democratie versleten is en verblind door ouderdomskortzichtigheid. Niet meer aangepast om een samenleving te ‘runnen’.

Van een centocratie moeten we naar een echte democratie, zonder politieke partijen en spelletjes. Een democratie met betrokken burgers heeft echt geen beroepspolitici meer nodig.

Van verkozen beroepspolitici naar uitgelote vertegenwoordigers!

 

Democratie en loting, zo oud als de straat.

Uitgelote burgers als wetgevers en bestuurders is helemaal geen nieuw, revolutionair idee. Het is zelfs een oud democratisch principe dat al in het klassieke Athene werd gehanteerd. Al eeuwen pleiten grote politieke denkers en filosofen voor dit systeem. Denkers als Aristoteles, Plato, Montesquieu, Rousseau, enz… en in onze dagen David Van Reybrouck bijvoorbeeld.

Montesquieu vatte het verschil als volgt samen: ‘uitloten is democratisch, verkiezen is aristocratisch’.

Het systeem van uitloten is inderdaad veel democratischer omdat iedereen evenveel kans heeft het land te besturen. Dus niet alleen de ‘mooisten’, of de grootste idioten met geld (cfr Trump en konsoorten) of de hardste ‘roepers’.

Bovendien is het systeem een sterkere garantie voor beter bestuur. Burgers kunnen meer gefocust en op lange termijn denken omdat ze niet moeten wakker liggen van hun ‘herverkiezing’. En omdat ze om de vier jaar vervangen worden, veel minder vatbaar zijn voor allerlei lobbygroepen. Het stimuleert ook een beleid gebaseerd op argumenten in plaats van op loze kreten en symbolen. En het bevordert verandering en vooruitgang omdat je telkens andere mensen krijgt en een veel grotere diversiteit, sowieso altijd een garantie voor betere beslissingen. Enz.

 

Druk voor meer burger participatie.

Onder toenemende druk van de bevolking voor meer inspraak, experimenteren sommige landen met regelmatige burgerbijeenkomsten, andere met een  lotingssysteem dat burgerraden benoemt die samen met experts en  politici  beslissingen nemen of hun  veto kunnen  uitspreken. Zo speelde bijvoorbeeld de citizen’s assembly in Ierland  een grote rol in de abortuswetgeving.

Ook in eigen land groeit het verlangen naar democratische vernieuwing. Drie kwart van de ondervraagden in een onderzoek van Jean-Benoît Pilet (ULB) wil dat er consultatieve burgerpanels georganiseerd worden over nationale kwesties. Onlangs pleitte een reeks organisaties nog voor de installatie van een uitgeloot Burgerparlement.

Federaal en in de Brusselse, Waalse en Duisttalige regio’s wordt dan ook al volop geëxperimenteerd met meer burger participatie . Eindelijk begint het bij sommigen toch te dagen! Alleen onze zelfverklaarde sterregio loopt achter. Blijft steken in een verstikkend paternalistisch conservatisme. Waarschijnlijk denken ze hier dat de  gewone burger met een ‘Corollo’ te stom is om een mening te hebben over zaken die voor hem niet ter zake zijn! Raar want vele politiekers willen nochtans graag in hun naam spreken…

En de technologie blijft niet achter. Onder de noemer  ‘civic technology’ komen er meer en meer oplossingen op de markt om de participatie van de burger in het bestuur te vergemakkelijken en de democratie nieuw leven in te blazen.

 

Van verkozen naar uitgelote instellingen.

Persoonlijk streef ik naar een volledige afschaffing van de particratie. We hebben immers ‘meer participatie en minder particratie nodig’ om het met de woorden van  Karel Van Eetvelt te zeggen.

Vertrekkend van de ‘ideale’ staatstructuur’, zou ik onze instellingen (parlement, senaat, regering) bevolken met uitgelote burgers in plaats van te be-ezel-en met verkozen beroepspolitici.

De instellingen worden om de vier jaar vernieuwd. De burgers worden uitgeloot op basis van de bestaande diversiteit op vlak van bijvoorbeeld woonplaats, etniciteit, leeftijd, geslacht en opleiding.

Ben er rotsvast van overtuigd dat dit veel goedkoper zal zijn en veel, veel beter.

Veel goedkoper omdat alle overbodige partijpolitieke creaties (partijfinanciering, dubbele, driedubbele en zelfs vierdubbele bezetting van dezelfde bevoegdheid, kabinetten, politieke benoemingen, enz.) afgeschaft kunnen worden.

En beter doen zal echt niet moeilijk zijn als je ziet naar het geklungel van de huidige politieke generaties!

Trouwens waarom zouden burgers, bijgestaan door onafhankelijke experts en technologie, het niet beter kunnen doen dan beroepspolitici die meer bezig zijn met hun eigen carrière dan met het lot van de burgers?

 

Burgerparticipatie in de praktijk.

Burgers uitloten voor openbare bestuursfuncties werkt perfect. Daar zijn ontelbare voorbeelden van.

Kijk naar de juryleden op een assisenproces. Zij worden uitgeloot voor een heel belangrijke en delicate opdracht: oordelen over schuld of onschuld van de beklaagde..

In het midden van de jaren negentig zond het Britse Channel 4 het programma The People’s Parliament uit. Honderd willekeurig gelote burgers, van alle rangen en standen, gingen in debat over controversiële vraagstukken. Aan het einde van iedere uitzending moesten ze met een compromis komen. ‘Veel kijkers van The People’s Parliament’, schreef het tijdschrift The Economist, ‘achtten de debatten van een hogere kwaliteit dan die in het House of Commons. De leden van het eerstgenoemde lijken, in tegenstelling tot die van het laatste, te luisteren naar wat hun collega’s zeggen.’

Ook Hermès Gerrienne, die deelnam aan een Waalse burgerraad sprak in dezelfde zin.

En Joke J. Hermsen, een Nederlandse filosofe is heel positief over twee burgerinitiatieven in Nederland. ‘We hebben er in Nederland twee uitgeprobeerd, de Burgertop van Schiphol en de Friese burgerraad. Beide waren een succes. Ze kwamen met concrete voorstellen waar een meerderheid zich achter kon scharen. In het geval van Schiphol: geen verdere uitbreiding, accijns op kerosine en een vliegtaks. Dat is al meer dan het gepolder van professionele politici heeft opgeleverd.’

 

Waarom werkt het beter?

Dat de debatten van zulke burgerpanels hoogstaander zijn en tot betere resultaten komen verbaast me niets. Zoals al gezegd, diversiteit leidt altijd tot betere oplossingen.

Plus, heel belangrijk, de meeste burgers hebben een onbevangen, VRIJ gezond verstand. Beroepspolitici een geïndoctrineerd, ONVRIJ gezond verstand, gevangen in het keurslijf van hun partijprogramma en -dictaten, en het lobby-gefluister.

Dit is trouwens een van de grootste democratische deficits van het huidige systeem. Zo stemmen heel wat mensen voor een partij als NVA alhoewel ze helemaal niet zo tuk zijn op staatshervormingen of een ‘onafhankelijk  Vlaanderen’. Dit zijn noch voor Vlamingen (6.1%) noch voor Walen (4.7%) prioriteiten. Nochtans blijft NVA daar constant op doordrammen en zo het land lam leggen en krijgt het NVA-mantra dus echt een buitenproportionele dimensie. Niet echt democratisch….

Deze problemen worden vermeden door het uitloten van onze vertegenwoordigers.

 

#Citizen participation   #Democracy   #Good governance        #political parties

Wie regeert? Venten* of centen?

Wie regeert? Venten* of centen? 1046 713 Lhoëst Jean

Centen!!!!

Trouwens, sowieso zijn er al jaren geen venten meer te bespeuren in ons politieke landschap, alleen nog broekventjes. (*Sorry wijven of meiden, maar deze woorden rijmen niet zo met centen)

Vandaar dat ik in mijn boek ‘Hoe lang blijven we nog domme ganzen?’ van een ‘centrocratie’ spreek.

‘Een centocratie is een schijndemocratie waarin de burger om de zoveel tijd het recht heeft geleid te kiezen wie gedurende de volgende regeerperiode de waterdragers mogen zijn van de globale economische dictatuur. Hun hoofdtaak bestaat erin om de economische belangen zo goed mogelijk te dienen en om dit beleid, met de hulp van de media, zo goed mogelijk te legitimeren.’

Democratie stamt van de Griekse woorden dèmos (volk) en kratos (heerschappij). Maar niet het volk, maar de centen heersen, vandaar centocratie.

 

An inconvenient truth.

Van de absolute monarchie tijdens het Ancien Regime zijn we geëvolueerd naar het absolute marktfundamentalisme in onze dagen. De pijlers van het systeem zijn vervangen. De kroon door het geld. De aristocratie door de plutocratie en bedrijven. De clerus door de politieke partijen en de media.

En net als vroeger, is de gewone mens de dupe van het verhaal. Naast dwangarbeider is hij nu ook dwangconsument geworden. Hij hoest de inkomsten van de staat op (belastingen) en de winsten van de markten(omzet).

Hij mag …  werken, kopen en zwijgen!

Uiteindelijk is er qua maatschappelijke ordening dus fundamenteel niet zoveel veranderd sinds de Franse revolutie!

Toch wel  ‘an inconvenient truth’.

Jeffrey Sachs, een van de belangrijkste economen ter wereld omschreef het zo: ‘The rich control our politics to a huge extend. In return they get tax cuts and deregulation. It’s been and is an amazing ride for the rich.’

En Ludwig Verduyn, oud journalist bij de FET en De Morgen, draaide ook niet rond de pot toen hij  schreef: ‘Rijkste families hebben macht en invloed zonder verkozen te worden.’

It’s the money, Stupid!

Zoals eerder al geschreven, het algemeen belang is het verwaarloosd stiefkind van de politiek. Economische en partijpolitieke belangen primeren, niks anders. Dit is trouwens een belangrijke oorzaak van de groeiende kloof tussen burger en politiek. (Zie ook N030)

Voorbeelden, van deze ongemakkelijke waarheid vind je overal.

In de recentste editie van de FinCENFiles (omtrent witwassen van geld, belastingfraude, etz.) neemt ons landje een prominente plaats in. België, klein in oppervlakte, maar groots in het vergemakkelijken van belastingfraude- en ontwijking.

Zelfs tijdens een wereldwijde corona-pandemie primeren de economische belangen, en worden de armsten nog meer aan hun lot overgelaten! Zo zagen de Voedselbanken het aantal hulpbehoevenden met 20% toenemen tijdens de eerste coronagolf!

Of al eens afgevraagd waarom Europese belastingmaatregelen met unanimiteit moeten goedgekeurd worden? Ons landje staat trouwens heel vaak op de rem!

Overige voorbeelden van het primaat van de economische belangen:

  • Een ‘onzichtbare hand’ ketent ons. De mens is een aanhangsel van de markt geworden zoals Karl Polanyi het omschrijft.
  • Hoe rijker, hoe minder belastingen.
  • De slinger is veel te ver door geslagen in de richting van het kille kapitalisme.
  • Ongelijkheid, net zoals armoede of vervuiling, zijn een bijproduct van het absolute marktfundamentalisme.
  • De bbp-groei is het absolute mantra, met winstmaximalisatie als opperste streefdoel. Nochtans ‘Het bbp meet alles, behalve dat wat het leven waardevol maakt’ zoals Robert Kennedy het eens kernachtig uitdrukte. Inderdaad het getal zegt niets over gezondheid, onderwijs, ongelijkheid, milieu, enz.
  • Er is een ware symbiose tussen de politiek en de economie, twee handen op een buik. Alle partijen zijn in mindere of meerdere mate verworden tot marionetten van het markfundamentalisme. Denk maar aan wetten en belastingen op maat van de happy few, winsten privatiseren en verliezen collectiviseren, enz.
  • De happy few van het markfundamentalisme (plutocratie en bedrijven) betalen te weinig belastingen en bezitten te veel macht zonder verkozen te zijn. Een perverse situatie!!!!

 

Verkiezingen, een dekmantel.

Officieel leven we nochtans in een representatieve democratie. Om de zoveel jaar kiezen wij vertegenwoordigers (politici) die het land besturen in onze naam. Maar dit is slechts een dekmantel. Eens verkozen trekken de verkozen politici zich geen moer meer aan van de kiezer.

Democratie wordt in het Westen inderdaad meer en meer een hol woord. Het dient enkel ter legitimatie van een beleid dat bedoeld is om, naast de eigen partijpolitieke belangen, de economische belangen van een minderheid te behartigen.

Dat beslissen in functie van economische belangen zich weinig aantrekt van het algemeen belang moge duidelijk blijken uit bijvoorbeeld de evolutie van de armoede in de wereld.

De kloof tussen arm en rijk groeit zienderogen, ook en zelfs sneller in het democratische Westen. Uit de recentste Armoedebarometer blijkt dat het aantal mensen dat in armoede leeft de voorbije jaren fors is toegenomen in ons landje, vooral sinds 2014. Is dit democratie?

 

En de burger betaalt het gelag.

De burger betaalt veel te veel belastingen. Omdat:

  • de plutocratie haast geen belastingen betaalt;
  • de economische belangen veel overheidsgeld opslorpen: investeringen, subsidies, belastingfraude- en ontwijking, enz.;
  • de politieke partijen er een inefficiënt en duur boeltje van maken met veel te veel postjes.

Hoe lang blijven wij die centocratie nog gedogen?

 

 

#Citizen participation   #Democracy   #Free markets            #French Revolution    #Good governance            #Leadership    #political parties

Enter your
text here