Monthly Archives :

april 2023

De kunst van het gelukkig zijn.

De kunst van het gelukkig zijn. 640 640 Lhoëst Jean

Français    English

Ik geloof rotsvast dat we ooit – alhoewel ik het allicht niet meer zal meemaken – een andere, rechtvaardigere richting zullen inslaan. Op weg naar een wereld waar het welzijn van ALLE mensen primeert!

Her en der kun je inderdaad tekenen zien van intelligentsia, organisaties, landen en jongeren die vragen stellen bij de systemen die ons onderdrukken.

Intelligentsia.

Meer en meer filosofen, economen en andere geleerden pleitten openlijk om het ongebreidelde kapitalisme aan banden te leggen, of zelfs af te schaffen. Mensen zoals Jason Hickel, Timothée Parrique, Kate Raworth, Thijs Lijster, Marguerite van den Berg, Paul Verhaeghe, Chomsky, enz..

En in hun uitstekend rapport ‘The Tragedy of Growth’ vatte de Britse ngo Positive Money het als volgt samen: ‘Groei van het bbp draagt niet bij aan het welbevinden, verlicht de armoede niet en beschermt het milieu evenmin.’

Zelfs groepen als de Patriotic Millionaires en Millionaires for Humanity die vele miljonairs tellen onder hun leden, roepen op ‘to tax the rich’ en ‘to tackle poverty and climate change and achieve the UN Sustainable Development Goals.’

Pionierslanden.

Sommige landen met vooruitziende regeringen durven al een andere weg te bewandelen.

De Wellbeing Economy Alliance (Schotland, Nieuw Zeeland, IJsland, Wales, Finland en Canada) wil het economische systeem veranderen om het algemeen welzijn van de mens en het milieu centraal staan te stellen.

Nieuw-Zeeland haalde vorig jaar de pers met deze belofte van haar ex-premier Jacinda Ardern: ’ We zullen geen groei najagen om de groei. Ons beleid staat in het teken van hoe de Nieuw-Zeelanders eraan toe zijn’.  In plaats van het BNP zijn duurzaamheid, ­gelijkheid, eerlijke kansen, armoedebestrijding en de verbetering van geestelijke gezondheid er de vijf officiële regeringsdoelstellingen geworden!

En ook Costa Rica is een boeiend voorbeeld. Ook dit land heeft de groeifetisj zeer bewust in vraag gesteld en heeft een andere weg gekozen. Hun BNP is relatief laag, maar hun levensverwachting, welzijn en geluk zijn hoger dan die van de VS. Ze hebben geïnvesteerd in universele gezondheidszorg, onderwijs en natuurbehoud.

Tenslotte, een land als Cuba heeft een veel ambitieuzer klimaatplan dan de westerse wereld. Hoe lang blijven onze knoeiende politiekers zich nog achter ‘geen draagkracht’ schuilen om de rest van de wereld op te schepen met steeds gigantischer problemen?

Jongeren.

En last but not least overal in de wereld beginnen jongeren steeds meer vragen te stellen omtrent de zegeningen van het marktfundamentalisme.

Sinds corona nemen steeds meer jongeren vrijwillig ontslag uit ‘bullshit jobs’ zoals David Graeber ze noemt. Ze willen niet langer hun kloten afdraaien voor een hongerloon om onnodige en ongezonde dingen te kunnen kopen ter ere van een kleine minderheid (aandeelhouders) die alsmaar rijker wordt. Men noemt dit fenomeen ‘the great resignation’ of de ‘big quit’.

In zijn uitstekende boek ‘Verschuivingen’ schrijft Stefan Hertmans hieromtrent dit: ‘Maar bij jonge dertigers die nu al tekenen van burn-out vertonen, wordt een trend zichtbaar die neigt naar meer innerlijke rust, minder meritocratische rush, verlangen om uit de ratrace te stappen, in tiny houses te gaan wonen, een natuurlijker evenwicht terug te vinden – de drang om de infernale samenhang van identiteit en verdienste te doorbreken en meer zelfbeschikking te veroveren.’

Een nieuwe wereldorde aub!

Laat ons beginnen met proberen de omstandigheden waarin geluk kan gedijen te verbeteren.

Daarom pleit ik al lang

  • Om te evolueren van een participatieve democratie (centocratie) naar een echte directe democratie met uitgelote burgers aan de macht. Een democratie waar het algemeen welzijn primeert en waar de mensenrechten geen vodje papier zijn.
  • Voor een mondiale regering. Mondiale problemen (klimaat, eerlijke belastingen, enz) vragen mondiale antwoorden.
  • Om het vrije marktfundamentalisme te vervangen door een gecontroleerde, wijze markt met een eerlijk belastingsysteem.

Toen Octavio Paz in 1990 de Nobelprijs voor de Literatuur in ontvangst nam, zei hij deze wijze woorden: ‘We moeten een manier vinden om de markt zó in de samenleving te integreren dat hij het sociaal contract tussen overheid en burger ten uitvoer legt en zo een instrument wordt dat rechtvaardigheid en eerlijkheid bevordert. Een samenleving die als een dolleman meer moet produceren om meer te kunnen consumeren heeft de neiging om gedachten, gevoelens, kunst, liefde, vriendschap en mensen te reduceren tot consumentenproducten. Alles wordt een ding. En dat ding wordt gekocht, gebruikt en dan in de vuilnisbak gegooid.’

Laat ons er werk van maken….

Enkele persoonlijke tips voor geluk.

  • Geluk schuilt in de gewone dinges des leven, die echt voor iedereen bereikbaar zijn.
  • De lege ratrace naar meer en meer zal je nooit gelukkiger maken. Werp de ketens van het economische systeem en de sociale media af. Verjaag de FOMO (fear of missing out) en omarm de HOMO (happy of missing out).
  • Neem jezelf niet al te serieus. Nuanceren en relativeren zorgt voor gemoedsrust.
  • Optimisme en lachen zijn veel plezanter dan je druk te maken. ‘Mens erger je niet’ is niet alleen een leuk spel maar ook een levensles.
  • De gulden regel is een goed kompas. We zijn immers allen dezelfde anderen. Stel je zonder vooroordelen open voor anderen, wit of zwart, moslim of christen en ervaar hoe je rijker en gelukkiger wordt.
  • Je eigen durven zijn is de weg naar geluk. Het zou zonde zijn moest je op je sterfbed tot de conclusie komen dat je het beter anders had aangepakt, zoals zovelen voor jou ….
  • Een goed gesprek met iemand, voorbij slogans en kreten, is vaak een bron van wijsheid en geluk.
  • Geluk kan je niet kopen, enkel beleven.
  • Wees dankbaar voor de gelukkige momenten in je leven.
  • Last but not least, make love, no war!

Beste lezer, wie je ook bent, ik wens je heel veel gelukkige momenten toe!

#Challenges   #Citizen participation   #Democracy   #Free markets   #Happiness   #Identity/Be yourself   #World

Volgend artikel op 12/05/2023:

Omtrent woke: much ado about nothing.

Willen we gelukkig zijn?

Willen we gelukkig zijn? 2048 1471 Lhoëst Jean

Français    English

Wat een vraag. Wie wil immers niet gelukkig zijn?

En daarom kan ik moeilijk begrijpen waarom wij ons liever fleurig laten ketenen dan eenvoudig vrij en gelukkig te leven.

Een artikel in twee delen.

In dit eerste artikel probeer ik te antwoorden op volgende vragen: wat is gelukkig zijn, hoe gelukkig is de homo sapiens in de wereld en waarom zijn de mensen in de ‘rijke’ landen niet gelukkiger?

In het tweede artikel beschrijf ik een aantal signalen van hoop op beterschap en geef ik een paar regels voor geluk mee.

Wat is gelukkig zijn?

Geluk, gelukkig zijn, begrippen die moeilijk eenduidig te definiëren zijn. Het heeft te maken met een subjectief gevoel van welzijn. Het mooie aan geluk is wel dat iedereen, zwart of wit, arm of rijk, christen of moslim gelukkig kan zijn.

Naast gezondheid en liefde word gelukkig zijn heel dikwijls in verband gebracht met tevredenheid, vrijheid en rechtvaardigheid.

Vele geleerden benadrukken dat tevredenheid een belangrijke, zo niet de belangrijkste sleutel tot geluk is. Tevreden zijn met wat je hebt, en …niet hebt maakt gelukkig. Verlangen naar steeds meer maakt leeg en ongelukkig.

Zich vrij voelen is een ander veel geciteerde voorwaarde voor geluk. Angst en ketens zijn immers geluk remmers. De Amerikaanse socioloog Ronald Inglehart stelt dat geluk sterk samenhangt met een gevoel van individuele vrijheid: hoe vrijer, hoe gelukkiger.

Streven naar een rechtvaardigere wereld is niet alleen een nobel doel, maar schept ook een klimaat waarin zich gelukkig voelen makkelijker kan gedijen.

Hoe zou ik me echt goed kunnen voelen met een beleid dat miljarden spendeert opdat ik het vliegtuig in Antwerpen kan nemen en mijn appartement goedkoop kan laten kuisen, maar er tegelijkertijd niet in slaagt het aantal kinderen dat met een lege brooddoos naar school moet te verminderen? Hoe kun je , als je een moreel kompas hebt, je goed voelen als je naast je het aantal armen, uitgestotenen, enz.… ziet toenemen? Onrecht, ervaren of waargenomen, bedrukt gevoelens van blijdschap en geluk.

Hoe gelukkig is de wereld?

De bovenstaande grafiek probeert in beeld te brengen hoe (on)gelukkig de mensen zich in de wereld voelen.

Vooreerst zien we dat de rode balkjes (ongelukkig) het hoogst zijn in de rijkste landen. En dat zelfs in deze landen de groene balkjes (gelukkig) niet veel hoger liggen dan in de andere landen.

Eigenlijk zijn de Costa Ricanen gelukkiger dan de Amerikanen ondanks ze meer dan 5 keer armer zijn dan de VS!

De verklaring voor deze paradoxale vaststellingen is uiteraard een combinatie van factoren. Maar mijns inzien is een van de belangrijkste toch de excessen van het neoliberaal marktfundamentalisme. Het systeem kan er wel prat opgaan dat er nu veel meer mensen lijden aan obesitas dan aan honger!

De economie groeit, de mensen gaan erop achteruit. Inderdaad, het welzijn van de mensen in de rijke landen gaat achteruit, ook in ons eigenste landje. Volgens de Wereld Gezondheidsorganisatie is depressie inmiddels volksziekte nummer één. ‘Ons grootste tekort vind je niet op een begroting, maar in onszelf. Het is een tekort aan zingeving. Een tekort aan spel’ schrijft  Rutger Bregman hieromtrent in zijn boek ‘De meeste mensen deugen ‘.

Deze grafiek illustreert ook goed het beroemde citaat van Robert Kennedy : ‘Het bruto nationaal product (GDP) meet alles, behalve dat wat het leven de moeite van het leven waard maakt.

Neoliberalisme.

Ons huidig westerse, ‘goddelijk’ systeem – centocratie en marktfundamentalisme – is ziekmakend. Het is immers de boeman van tevredenheid, vrijheid en rechtvaardigheid. En dus van het welzijn van de mens.

Het marktfundamentalisme heeft veel welvaart gecreëerd, maar inderdaad weinig welzijn. Bovendien zorgt het ook voor heel wat ellende, gaande van een ecologische ramp over de uitputting van mens en planeet tot een steeds groeiende ongelijkheid.  En de groei dwang ketent mensen in een weinig welzijn bevorderende ratrace… En de overheid laat als een trouwe lakei van het systeem begaan…

De gecreëerde rijkdom is haast volledig gegaan naar de zakken van een minderheid. Inderdaad, sinds de jaren ’80 van de vorige eeuw zagen veel burgers hun koopkracht afkalven, terwijl de welvaart van de allerrijkste bovenlaag bleef groeien. Een minderheid die bovendien haast geen belastingen moet betalen en dus niet solidair is met de rest. Deze toenemende ongelijkheid (in rijkdom én behandeling) kruipt onder de huid van mensen en tart elk rechtvaardigheidsgevoel.

En in zijn fetisj voor groei dwingt het systeem ons via allerlei slimme technieken (reclame, hyping, media, marketing, enz) om altijd maar meer en meer te consumeren. Het systeem creëert een ‘eeuwig verlangen naar meer’, maar geen voldoening! Het besef dat we genoeg hebben wil de markt bannen. Het systeem is dus een permanente aanslag op gevoelens van tevredenheid en vrijheid!

Pour vivre heureux…

Vivons caché’ luidde het devies vroeger.

Nu is het ‘vivons branché’ geworden. Waar men vroeger zijn privé leven niet te grabbel gooide, is exhibitionisme de troef geworden. Alles wordt ‘in de groep gesmeten’ en gedeeld. De wereld lijkt wel een grote verzameling groepen van ‘vrolijke, vrolijke vrienden’ te zijn geworden. Alles moet leuk en leuker zijn tot men er zelfs ‘leukemie’ van krijgt. Sommigen lijden nu zelfs aan ‘fomo’ (fear of missing out) als ze er niet eens bij kunnen zijn….

Maar achter deze gemaakte vrolijkheid schuilt een poel van dwaasheid, waanzin, extremisme, desinformatie, onverdraagzaamheid, haat, jaloersheid, enz.. Nuances en argumenten bestaan niet meer in deze fake wereld, alleen slogans, emojis en opgestoken vingertjes. Achter al deze verbondenheid schuilt mijns inzien veel leegheid, rusteloosheid en eenzaamheid….

En wat doen de Facebooks, Googles en Tiktoks met alle onze gegevens? Ze verdienen er in ieder geval big money mee door ze te verkopen op de markt. Algoritmes gebruiken onze digitale sporen om ons zo nog beter te kunnen bestoken met allerlei voorstellen voor dingen/diensten die we niet nodig hebben….

Vandaar mijn vraag: heeft ‘vivons branché’ ons gelukkiger gemaakt? Of bloeit het ware geluk niet het schoonst verborgen?

Autoritaire overheden.

Met de verrechtsing van het politieke klimaat, vertonen overheden meer en meer autoritaire trekken. Geboden, verboden, voorwaarden, controles, camera’s, drones, algoritmes en tutti quanti worden ingezet om iedereen binnen de vooropgestelde lijnen van ‘werken en consumeren’ te doen lopen. Meer en meer wordt iedereen die buiten de norm valt (te arm, werkloos, te weinig kennis van het Nederlands, enz..) geminacht en zelfs uitgesloten van openbare diensten en de sociale zekerheid.

Ons zelfbeschikkingsrecht wordt meer en meer uitgehold. 2022 was dan ook het zoveelste jaar waarin de vrijheid, zoals gemeten door de NGO Freedom House achteruit boerde!

Inperking van onze bewegings- en meningsvrijheid, beperkingen van onze solidariteit en een dwingende omgeving zijn een slechte voedingsbodem voor geluk.

Maar er is hoop op beterschap….

#Democracy   #Free markets   #Freedom   #Happiness   #Social media

Volgend artikel op 28/04/2023:

Hoopvolle signalen om gelukkiger te worden.