De aarde verschroeit, de armoede stijgt, de ongelijkheid neemt toe, onze vrijheden zijn in gevaar, onverschilligheid en verdeeldheid vieren hoogtij, enz.
En politici… die zeveren en ruziën over zaken die niet ter zake doen!
Waarom zouden we blijven betalen voor politiekers die zich onledig houden met hun eigen grote gelijk en overleven? Die meer aandacht hebben voor de economische belangen en de rijkdom van enkelen dan voor de echte maatschappelijke verzuchtingen en het WELZIJN van iedereen.
Het moge duidelijk zijn dat de huidige partijpolitieke democratie versleten is en verblind door ouderdomskortzichtigheid. Niet meer aangepast om een samenleving te ‘runnen’.
Van een centocratie moeten we naar een echte democratie, zonder politieke partijen en spelletjes. Een democratie met betrokken burgers heeft echt geen beroepspolitici meer nodig.
Van verkozen beroepspolitici naar uitgelote vertegenwoordigers!
Democratie en loting, zo oud als de straat.
Uitgelote burgers als wetgevers en bestuurders is helemaal geen nieuw, revolutionair idee. Het is zelfs een oud democratisch principe dat al in het klassieke Athene werd gehanteerd. Al eeuwen pleiten grote politieke denkers en filosofen voor dit systeem. Denkers als Aristoteles, Plato, Montesquieu, Rousseau, enz… en in onze dagen David Van Reybrouck bijvoorbeeld.
Montesquieu vatte het verschil als volgt samen: ‘uitloten is democratisch, verkiezen is aristocratisch’.
Het systeem van uitloten is inderdaad veel democratischer omdat iedereen evenveel kans heeft het land te besturen. Dus niet alleen de ‘mooisten’, of de grootste idioten met geld (cfr Trump en konsoorten) of de hardste ‘roepers’.
Bovendien is het systeem een sterkere garantie voor beter bestuur. Burgers kunnen meer gefocust en op lange termijn denken omdat ze niet moeten wakker liggen van hun ‘herverkiezing’. En omdat ze om de vier jaar vervangen worden, veel minder vatbaar zijn voor allerlei lobbygroepen. Het stimuleert ook een beleid gebaseerd op argumenten in plaats van op loze kreten en symbolen. En het bevordert verandering en vooruitgang omdat je telkens andere mensen krijgt en een veel grotere diversiteit, sowieso altijd een garantie voor betere beslissingen. Enz.
Druk voor meer burger participatie.
Onder toenemende druk van de bevolking voor meer inspraak, experimenteren sommige landen met regelmatige burgerbijeenkomsten, andere met een lotingssysteem dat burgerraden benoemt die samen met experts en politici beslissingen nemen of hun veto kunnen uitspreken. Zo speelde bijvoorbeeld de citizen’s assembly in Ierland een grote rol in de abortuswetgeving.
Ook in eigen land groeit het verlangen naar democratische vernieuwing. Drie kwart van de ondervraagden in een onderzoek van Jean-Benoît Pilet (ULB) wil dat er consultatieve burgerpanels georganiseerd worden over nationale kwesties. Onlangs pleitte een reeks organisaties nog voor de installatie van een uitgeloot Burgerparlement.
Federaal en in de Brusselse, Waalse en Duisttalige regio’s wordt dan ook al volop geëxperimenteerd met meer burger participatie . Eindelijk begint het bij sommigen toch te dagen! Alleen onze zelfverklaarde sterregio loopt achter. Blijft steken in een verstikkend paternalistisch conservatisme. Waarschijnlijk denken ze hier dat de gewone burger met een ‘Corollo’ te stom is om een mening te hebben over zaken die voor hem niet ter zake zijn! Raar want vele politiekers willen nochtans graag in hun naam spreken…
En de technologie blijft niet achter. Onder de noemer ‘civic technology’ komen er meer en meer oplossingen op de markt om de participatie van de burger in het bestuur te vergemakkelijken en de democratie nieuw leven in te blazen.
Van verkozen naar uitgelote instellingen.
Persoonlijk streef ik naar een volledige afschaffing van de particratie. We hebben immers ‘meer participatie en minder particratie nodig’ om het met de woorden van Karel Van Eetvelt te zeggen.
Vertrekkend van de ‘ideale’ staatstructuur’, zou ik onze instellingen (parlement, senaat, regering) bevolken met uitgelote burgers in plaats van te be-ezel-en met verkozen beroepspolitici.
De instellingen worden om de vier jaar vernieuwd. De burgers worden uitgeloot op basis van de bestaande diversiteit op vlak van bijvoorbeeld woonplaats, etniciteit, leeftijd, geslacht en opleiding.
Ben er rotsvast van overtuigd dat dit veel goedkoper zal zijn en veel, veel beter.
Veel goedkoper omdat alle overbodige partijpolitieke creaties (partijfinanciering, dubbele, driedubbele en zelfs vierdubbele bezetting van dezelfde bevoegdheid, kabinetten, politieke benoemingen, enz.) afgeschaft kunnen worden.
En beter doen zal echt niet moeilijk zijn als je ziet naar het geklungel van de huidige politieke generaties!
Trouwens waarom zouden burgers, bijgestaan door onafhankelijke experts en technologie, het niet beter kunnen doen dan beroepspolitici die meer bezig zijn met hun eigen carrière dan met het lot van de burgers?
Burgerparticipatie in de praktijk.
Burgers uitloten voor openbare bestuursfuncties werkt perfect. Daar zijn ontelbare voorbeelden van.
Kijk naar de juryleden op een assisenproces. Zij worden uitgeloot voor een heel belangrijke en delicate opdracht: oordelen over schuld of onschuld van de beklaagde..
In het midden van de jaren negentig zond het Britse Channel 4 het programma The People’s Parliament uit. Honderd willekeurig gelote burgers, van alle rangen en standen, gingen in debat over controversiële vraagstukken. Aan het einde van iedere uitzending moesten ze met een compromis komen. ‘Veel kijkers van The People’s Parliament’, schreef het tijdschrift The Economist, ‘achtten de debatten van een hogere kwaliteit dan die in het House of Commons. De leden van het eerstgenoemde lijken, in tegenstelling tot die van het laatste, te luisteren naar wat hun collega’s zeggen.’
Ook Hermès Gerrienne, die deelnam aan een Waalse burgerraad sprak in dezelfde zin.
En Joke J. Hermsen, een Nederlandse filosofe is heel positief over twee burgerinitiatieven in Nederland. ‘We hebben er in Nederland twee uitgeprobeerd, de Burgertop van Schiphol en de Friese burgerraad. Beide waren een succes. Ze kwamen met concrete voorstellen waar een meerderheid zich achter kon scharen. In het geval van Schiphol: geen verdere uitbreiding, accijns op kerosine en een vliegtaks. Dat is al meer dan het gepolder van professionele politici heeft opgeleverd.’
Waarom werkt het beter?
Dat de debatten van zulke burgerpanels hoogstaander zijn en tot betere resultaten komen verbaast me niets. Zoals al gezegd, diversiteit leidt altijd tot betere oplossingen.
Plus, heel belangrijk, de meeste burgers hebben een onbevangen, VRIJ gezond verstand. Beroepspolitici een geïndoctrineerd, ONVRIJ gezond verstand, gevangen in het keurslijf van hun partijprogramma en -dictaten, en het lobby-gefluister.
Dit is trouwens een van de grootste democratische deficits van het huidige systeem. Zo stemmen heel wat mensen voor een partij als NVA alhoewel ze helemaal niet zo tuk zijn op staatshervormingen of een ‘onafhankelijk Vlaanderen’. Dit zijn noch voor Vlamingen (6.1%) noch voor Walen (4.7%) prioriteiten. Nochtans blijft NVA daar constant op doordrammen en zo het land lam leggen en krijgt het NVA-mantra dus echt een buitenproportionele dimensie. Niet echt democratisch….
Deze problemen worden vermeden door het uitloten van onze vertegenwoordigers.
#Citizen participation #Democracy #Good governance #political parties
